Menopoz ve Wellness
Menopoz Nedir?
Menopoz, doğurganlık süreci sırasında meydana gelen adet kanamasının yani üremenin sonu anlamı taşır. Kişinin menopoza girmesindeki en etkili faktör yaştır. Ancak, menopoz birkaç nedenden dolayı erken veya geç ortaya çıkabilir. Yani normalde 45 ile 50 yaş arasında oluşması beklenen menopoz, bazı durumlarda 40 yaşından önce de başlayabilir.
Menopozun Gelişimi
Yumurtalıkların işlevlerini yitirmeleri sonucunda menopoz süreci başlar. Her kişide farklı yaşlarda meydana gelen yumurtalıkların işlevsizleşmesi durumu yaşlanmaya bağlı olarak oluşan bir durumdur. Üreme çağında, kadınların yumurtalıklarındaki foliküller olgunlaşır. Hipotalamik- hipofizer aks stimülasyonu aracılığıyla bu foliküller yumurtalarını sistematik bir düzende bırakır. Menopozun başlangıcı, bu folliküllerin yumurtalarını zamanla bırakamamaları durumundan doğar.
Yumurtalıkların yetersizliği sonucu östrojen hormonu seviyesinde bir düşüş gözlenir. Bu nedenle hormonal aktivitelerdeki değişiklikler, üreme aktivitesini yöneten bezlerde meydana gelir. Hipotalamusun nörovasküler yapısının değişmesi, östrojen hormonundaki azalmanın bir sonucu olarak vazomotor değişikliklerine neden olabilir. Ayrıca, kişinin kanında ve idrarında yüksek oranda foliküler stimülasyona yardımcı olan FSH hormonunun varlığı, hipofiz bezlerinin yapısındaki değişiklik nedeniyle ilerleyebilir.Menopozun erken veya geç görülmesinde; beslenme, sağlıklı bir yaşam sürdürme gibi olguların yanında kalıtsal faktörler de etkili olmaktadır. 40 yaşından önce, “erken menopoz” olarak da bilinen premature menopoz ortaya çıkabilmektedir.
Menopozun Belirtileri Nelerdir?
Adet düzensizlikleri, menopoza giren bir kadınla ortaya çıkan ilk belirtidir.
Menopozun sıklıkla karşılaşılmakta olan diğer belirtileri aşağıda sıralanmaktadır:
- Ani ateş basması: Ani ateş basması, göğüste bir ısınma hissinin ortaya çıkmasıyla görülmekte olup boyuna, yüze ve bedenin tamamına yayılabilmektedir. Kişinin yüzünde ateş basması durumu diğer kişilerce de gözlemlenebilmektedir. Gecelerde aşırı terleme veya üşüme gibi bulgular meydana gelebilmektedir. Ani ateş basmaları, kişi menopoza girmeden hemen önce başlayıp yaklaşık olarak 2 ila 3 yıl arasında devam etmektedir.
- Kilo değişiklikleri: Menopoz sürecini yaşayan kadınların kilolarında artış gözlemlenebilmektedir. Bunun sebebi, tiroidlerin çalışmasının azalmasında yatmaktadır. Bu duruma ek olarak, menopozdaki bir kişinin yaşadığı kilo değişimleri, fiziksel aktivitelerin azalıp iştah artmasına bağlı olarak da gerçekleşebilmektedir.
- Adet düzensizliği: Adet sürecinin kısa olması, gecikmesi veya kanamaların azalması; kişinin menopoza gireceğinin yakın bir zamanda olacağına işaret etmektedir.
- Baş ağrısı ve baş dönmesi: Menopoz sürecindeki bir kişide gözlemlenen psikolojik belirtiler içerisinde baş ağrısı veya baş dönmesine rastlanılabilmektedir.
Menopozun Vücuda Etkileri Nelerdir?
Hipofiz bezinin salgıladığı hormonlardaki artışa bağlı hormonal değişiklikler, menopoz sürecinde gözlenen bir durum olarak ortaya çıkmaktadır. Menopozda, yumurtalıkların fonksiyonu üreme sistemindeki bozuklukların ortaya çıkması nedeniyle azalır ve bu süreçte östrojen hormonunun oranı giderek azalır.
Ürogenital Sistemdeki Değişimler:
- İdrar yollarının daralması, bununla birlikte de işlev bozukluklarının gözlemlenmesi
- Cinsel organlarda çekilmenin ve kurumanın meydana gelmesi
- Sıklıkla idrara çıkma ihtiyacı
- Vajina epitelinin incelmesi
- Cinsel ilişkide esnasında ağrı duyulması ve cinsel isteksizlik
Ciltte Meydana Gelen Değişimler:
- Yaraların geç iyileşmesi
- Deride gevşemelerin ve morlukların meydana gelmesi
- Damarların belirginleşen bir konumda olması
Psikoendokrin Değişimler:
- Çarpıntı
- Kronik yorgunluk
- Sinirlilik
- Aşırı terleme şikayeti
- Ateş basmaları
- Uykuda meydana gelen düzensizlikler
- Unutkanlık
- Depresyon
